いつも疑問に思うことがある。
Có một điều mà tôi luôn thắc mắc,
①誰もが「日本」や「日本経済」を問題にすると、それはどうしてなのだろう、ということだ。
Là vì sao ①ai cũng đặt vấn đề về “Nhật Bản” hay “nền kinh tế Nhật Bản”.
テレビの討論番組などでも、雑誌や新聞の特集でも、問題とされ、議論の中心となるのはたいてい「日本」だ。
Ngay cả trong các chương trình thảo luận trên truyền hình, chuyên san của các báo và tạp chí, thì vấn đề trọng tâm các cuộc thảo luận cũng vẫn là “Nhật Bản”.
日本はどうすればいいのか、日本は元気になるために何が必要なのか、日本経済の再生のためには何が足りないのか……。
Nhật Bản nên làm gì, cần làm gì để Nhật Bản khỏe mạnh trở lại, còn thiếu những gì để phục hồi nền kinh tế Nhật Bản....
日本は変わらなければならない、というようなことを言う人を見るたびに、「どうやって変えると言うんだ、そんなことを言う前に②お前が変われ」と思う。
Mỗi khi nhìn thấy những người nói những điều đại loại như “Nhật Bản phải thay đổi”, tôi lại nghĩ, “Làm thế nào để thay đổi, trước khi nói những điều như vậy thì chính bản thân ②anh/chị hãy thay đổi đi”.
活力やビジョンを失っているのは、一人一人の個別の人間であり、企業であり、自治体や地域ではないのか。
Chẳng phải là mỗi cá nhân, rồi các công ty, thành phố, và đến cả một vùng, từng cá thể một đang mất dần sức sống và tầm nhìn hay sao?
たとえばわたしの故郷の佐世保市や長崎県は、七〇年代から続く造船不況の影響もあって、帰郷するたびに寂れていくのがわかる。
Chẳng hạn như, quê hương tôi là thành phố Sasebo, tỉnh Nagasaki, nơi mà ngành đóng tàu từ những năm 70 đến giờ vẫn còn chịu ảnh hưởng của sự suy thoái kinh tế, nên mỗi lần về quê tôi cảm nhận ở đó sự tiêu điều hoang vắng.
だが、「佐世保市や長崎県の経済をどうやって再生するのか」とは誰も問わない。
Tuy nhiên, chẳng ai thắc mắc rằng “Làm thế nào để phục hồi nền kinh tế của thành phố Sasebo, tỉnh Nagasaki?”
造船業をどうやって再生するかという議論も見たことがない。
Thậm chí tôi cũng chưa từng thấy ai tranh luận làm thế nào để phục hồi ngành công nghiệp đóng tàu.
個別の企業、たとえばダイエーのように巨大な有利子負債を抱えた企業をどうやって再生すればいいのか、答えを示すエコノミストはいない。
Lấy ví dụ cá biệt một công ty, chẳng hạn như Daiei, làm thế nào để phục hồi công ty khi nó đang phải gánh một món nợ với lãi suất khổng lồ, không có nhà kinh tế học nào đưa ra đáp án cho câu hỏi này.
産業の問題だけではない。
Đây là vấn đề không chỉ của riêng ngành công nghiệp.
たとえば教育でも、荒廃しきっている個別の学校やクラスのことは具体的に問題になることがない。
Ví dụ, ngay cả trong giáo dục, việc trường, lớp riêng biệt đang xuống cấp cũng chưa từng được xem xét một cách cụ thể.
ナイフを出して向かってくる児童生徒に対しては自衛のための暴力が許されるのかどうか、そういった議論もない。
Cũng không có thảo luận về việc liệu có thể tha thứ cho những học sinh nhỏ tuổi đã chĩa dao, lấy lý do tự vệ để sử dụng bạo lực hay không.
「日本」の問題は解決すれば、個人の問題も、個別の企業の問題も、個別の自治体の問題も解決するのだろうか。
Phải chăng là nếu giải quyết vấn đề “Nhật Bản”, vấn đề của từng cá nhân, từng công ty, từng thành phố một cũng sẽ được giải quyết?
長崎県やダイエーの経済的再生よりも、「日本」の経済的再生のほうが簡単のだろうか。
Phải chăng phục hồi kinh tế “Nhật Bản” sẽ đơn giản hơn phục hồi kinh tế cho Daiei và Nagasaki?
最近わたしは、「日本全体」のソリューションについて議論する人たちが胡散臭く思えるようになってしまった。
Gần đây tôi cảm thấy hoài nghi những người tranh luận đưa ra giải pháp cho “toàn thể Nhật Bản”.
個人や、個別の企業や自治体についてのソリューションを口にすれば、何らかの形での「責任」が発生する。
Nếu đề cập đến giải pháp cho những vấn đề của từng cá nhân, công ty và thành phố thì sẽ phát sinh một vài thứ như “trách nhiệm”.
だが、日本のこと、日本経済のことは、いくら批判したり提言したりしても、責任を取る必要がないのである。
Tuy vậy, đối với vấn đề Nhật Bản và nền kinh tế Nhật Bản thì dù có chỉ trích hay đưa ra đề xuất như thế nào thì cũng không cần phải chịu trách nhiệm.
